Er gloort licht aan het einde van de coronatunnel. Met de toename van vaccinaties komt er steeds meer perspectief op het einde van de pandemie.
Als je met jouw bedrijf in een zwaar getroffen sector zit, dan ben je druk geweest met crisismanagement. Als jouw bedrijf geprofiteerd heeft van een toenemende vraag, dan heb je nagedacht over capaciteitsuitbreiding en kwaliteitsbewaking.
In beide gevallen komt nu de vraag naar boven: hoe ga je de komende jaren verder? Kunnen jullie de oude draad weer oppakken, gaat jouw bedrijf drastisch vernieuwen, of blijkt de groei misschien tijdelijk?
Veel organisaties en mensen worstelen met de vraag hoe verder. Bij het zoeken van antwoorden en het bepalen van een koers voor de komende jaren, komen er veel onzekere factoren op je pad. De kunst is om niet weg te lopen voor deze onzekerheden, maar om te proberen er een beeld bij te krijgen, zodat je er rekening mee kunt houden bij het bepalen van de strategie.
Een paar voorbeelden van die onzekerheden:
- Vindt er een versnelling plaats in duurzaamheidsbeleid of vallen we terug op bestaand beleid? Veel bedrijven en overheden vinden dat we groener uit de crisis moeten komen, maar tegelijkertijd blijkt de energietransitie en de stikstofproblematiek weerbarstige materie.
- Hebben we de pandemie onder controle en blijft het daarbij, of volgen er nog meerdere pandemieën de komende jaren?
- Komt de economische groei weer op stoom of blijven we nog jaren last houden van de economische klap uit 2020? En hoelang dan?
- Hoe ontwikkelt het consumentengedrag zich? Gaan we anders aankijken tegen consumptie of vallen we weer snel in oude patronen? En blijven we thuiswerken of gaan we weer snel voltijd naar kantoor?
Maak de toekomst voorstelbaar
Als je je een beeld kunt vormen van de toekomst, heb je een beeld van de wereld waarin jouw bedrijf succesvol zal moeten zijn. Dan kun je nadenken over de koers en acties die je kunt nemen. Scenario’s worden gebaseerd op fundamentele onzekerheden.
Voor mogelijke toekomsten na de corona crisis kun je twee van de bovenstaande onzekerheden kiezen. (Uiteraard is de keuze van de onzekerheden helemaal afhankelijk van jouw bedrijf en sector.)
Scenario 1: Van de regen in de drup
Helaas zijn we de komende jaren nog niet van pandemieën af. Nieuwe coronavarianten blijven zich verspreiden en er komt zelfs een nieuw virus op. Veel tijd en geld gaat naar het bestrijden van de pandemie en de zorg voor zieken. Hierdoor besteden we onvoldoende aandacht aan het versterken van het duurzaamheidsbeleid. Het beheersen van klimaatverandering, samenleving en economie ondervinden hiervan negatieve gevolgen.
Scenario 2: Pluk de dag
Varianten van het corona virus blijven de wereld over gaan en kunnen niet allemaal worden bestreden met vaccins. We houden ons dus nog jaren aan strenge regels voor contact en de 1,5 meter samenleving blijft bestaan. Tegelijkertijd dringt een collectief besef door dat we beter met onze leefomgeving moeten omgaan. Dat leidt ertoe dat er veel draagvlak is om meer te investeren in een ambitieus duurzaamheidsbeleid.
Scenario 3: Kop in ‘t zand
De pandemie is inmiddels onderdrukt dankzij effectieve vaccins. De samenleving heeft zijn vrijheid weer terug. Dat heeft geleid tot zo’n opluchting bij de mensen dat iedereen bezig is om in te halen wat de laatste jaren gemist is. We gaan weer massaal naar kantoor, we maken nog meer verre vliegreizen dat voorheen en kopen veel spullen. Voor aandacht voor duurzaamheid is daarbij weinig draagvlak en geld.
Scenario 4: Groen is het nieuwe goud
Na enkele jaren is de pandemie gelukkig onder controle door effectieve vaccins. Die hebben niet alleen besmettingen voorkomen, maar ook het ontstaan van nieuwe varianten in de kiem gesmoord. Dat betekent dat er minder geld naar de steun van bedrijfsleven en samenleving hoeft te gaan en dat die middelen inmiddels worden ingezet ten behoeve van duurzaamheid, met klimaatbeheersing en biodiversiteit als speerpunten in het beleid.
Met deze reële toekomstscenario’s kun je je afvragen welke rol jij voor je klanten en stakeholders kan spelen. En hoe jouw bedrijf succesvol kan zijn in die toekomsten. Zo ben je voorbereid op verschillende ontwikkelingen. Doe deze exercitie met je team, collega’s, leidinggevenden en ga met elkaar het gesprek aan!
Strategische opties bedenken
Scenario’s maken is één ding, een strategie kiezen en acties formuleren zijn noodzakelijke vervolgstappen. Welke strategische opties heeft jouw bedrijf in elk van de scenario’s en met welke ga je daadwerkelijk aan de slag? Wat wil je nu in gang zetten om goed voorbereid te zijn op de toekomst? Op welke ‘early warning’ signalen moet je letten om te zien in welke richting jouw markt zich ontwikkelt?
Als de scenario’s af zijn begint het strategisch management. Er moeten initiatieven worden opgestart of keuzen gemaakt in het nu om de ambities voor over meerdere jaren te kunnen waarmaken. Scenario’s maken is geen vrijblijvende exercitie!
Meer over scenario denken
Aan de slag met inspirerende sessies!
Kun je hulp gebruiken bij het verkennen van de kansen voor een succesvolle toekomst voor jouw bedrijf? En wil je hierbij gebruik maken van scenario’s en toekomstgericht werken? Wil je samen met je team inspirerende sessies, waarbij jij jezelf en je collega’s deze wezenlijke vragen durft te stellen? Wij denken graag met je mee!
Dit artikel is geschreven door Simone Heemskerk (Flatland)
en Hendrik Jan Kaal (H.J. Kaal Management Services).
David Koop
Hierover doorpraten?
David heeft meer dan vijftien jaar ervaring als strategisch adviseur. Hij denkt graag met je mee!
Email
Andere Flatland blogposts
Grip op de toekomst: drie oefeningen voor helderheid in tijden van drukte
Herken je dat? Dat je soms zo druk bent met je dagelijkse werkzaamheden dat je geen tijd hebt om echt vooruit te denken.
5 minuten leestijd
Rollen binnen transities
Een visuele weergave van rollen binnen transities die je direct kunt downloaden voor eigen gebruik
2 minuten leestijd ˙ Tips & Inzichten
Onboarding: een goed begin is het halve werk
Nieuwe medewerkers hun plaats helpen vinden in de organisatie gaat verder dan een eenvoudige introductie tot de werkplek. Onze tips en projecten om te helpen bij effectieve onboarding.
8 minuten leestijd ˙ Tips & Inzichten